بررسی صفات مرتبط با عملکرد ژن نمون های گندم نان در شرایط آبیاری معمول و تنش آبی

به منظور بررسی صفات مرتبط با عملکرد دانه در ژن نمون (ژنوتیپ)های گندم نان، دویست رگۀ (لاین) گندم نان با منشأ مرکز تحقیقات بین المللی گندم و ذرت (cimmyt) به صورت طرح مقدماتی (آگمنت) با چهار رقم شاهد در ده بلوک طی سال زراعی 1388-89 در شرایط تنش و آبیاری معمول (نرمال) کشت و ارزیابی شدند. براساس تجزیۀ رگرسیون گام به گام در شرایط تنش و بدون تنش آبی به ترتیب پنج و چهار صفت با ضریب های تبیین 41درصد و 38درصد وارد مدل شدند. براساس ضریب های تجزیۀ علیت در شرایط تنش آبی، صفت روز تا ساقه دهی بزرگترین تأثیر مستقیم و منفی (369/0-) و وزن هزاردانه بزرگترین تأثیر مستقیم و مثبت (264/0) بر عملکرد دانه را داشتند. در شرایط بدون ​تنش آبی وزن هزاردانه بیشترین تأثیر مستقیم (434/0) بر عملکرد دانه را داشت که می تواند به عنوان معیار مناسبی در برنامه های به نژادی گندم برای گزینش  ژن نمون های برتر به کار رود. براساس تجزیه به عامل ها در شرایط تنش و بدون ​تنش آبی​ هشت عامل استخراج و به ترتیب درمجموع 96/67درصد و 43/69درصد از واریانس کل را تبیین کردند. براساس نتایج این تحقیق اجزای عملکرد دانه از جمله صفات  مهم و تأثیرگذار  بر  عملکرد دانه و از جمله  شاخص های مهم برای اصلاح ژن نمون های گندم نان به منظور دستیابی به ژن نمون هایی با عملکرد بهتر و مطلوب تر به شمار می آیند